Jaarstukken 2018

Paragrafen

5. Organisatie en financiën

5. Organisatie en financiën

Algemene uitkering
Bij de algemene uitkering uit het gemeentefonds zijn een aantal onzekerheden te benoemen die hieronder kort worden toegelicht.

Algemeen
De ontwikkelingen rond de algemene uitkering zijn moeilijk te voorspellen. Bij elke nieuw verschenen circulaire blijken inzichten gewijzigd. Dit houdt in dat de hoogte van de algemene uitkering van circulaire op circulaire sterk kan afwijken. Dit geeft veel onzekerheid in het meerjarenperspectief.

Verdeelmodellen Sociaal Domein
In 2015 zijn de objectieve verdeelmodellen voor de integratie-uitkering Sociaal domein in werking getreden. Op dit moment loopt een onderzoek naar de kostenverschillen tussen gemeenten en alternatieven voor het huidige verdeelmodel. Verwacht wordt dat  vanaf 2021 het nieuwe verdeelmodel van kracht zal zijn.

BTW compensatiefonds
Een deel van het gemeentefonds is afgescheiden om gemeenten te compenseren voor de betaalde BTW. Uit dit BTW Compensatiefonds worden op basis van declaraties de werkelijke uitgaven BTW vergoed. Aan het fonds is een plafond gekoppeld.

Als het fonds niet volledig wordt aangesproken vloeien de middelen (overschot in het fonds)  terug naar het gemeentefonds. Dit verwachte overschot maakte, tot de meicirculaire 2018, structureel onderdeel uit van het gemeentefonds en was zodoende opgenomen in de begroting. Vanaf de begroting 2019 wordt het structurele effect door de gemeente ingeschat . De precieze informatie over de ontwikkelingen BCF ontbreekt, om toch een realistische begroting op te stellen is een inschatting gemaakt van het verwachte voordeel voor de gemeente. De volgende uitgangspunten zijn gehanteerd bij deze berekening:

  • Realistisch begroten;
  • het geschatte verbruik van het fonds groeit mee met de omvang van het fonds;
  • de actuele omvang van het BCF;
  • de prognose is gebaseerd op prognoses van afgelopen jaren (ervaring uit het verleden meenemen);
  • de berekening wordt jaarlijks geactualiseerd met recente informatie uit de circulaires;
  • het verbruik van het fonds is ingeschat op 92,5%.

Er zijn echter twee onzekere factoren:

  • De ontwikkelingen van de hoogte van de btw declaraties van alle gemeenten en
  • de ontwikkelingen van de omvang van het BCF zijn moeilijk te voorspellen.

Op de lange termijn bestaat het risico dat het totaalbedrag aan btw declaraties het plafond overschrijdt. Dit houdt in dat via een korting op de algemene uitkering de btw kosten niet meer volledig aan de gemeenten worden vergoed.

Garanties / Borgstellingen / Achtervang borgstellingen
Hypotheken
De gemeente staat op basis van een oude regeling borg bij diverse banken voor hypothecaire leningen voor een bedrag van € 4,6 mln (per 31-12-2018).

Stijgende marktrente
Als de rente op de geld- en kapitaalmarkt zich ongunstig ontwikkelt ten opzichte van de percentages die in de begroting zijn opgenomen, moeten we rekening houden met extra rentelasten (zie ook de Paragraaf financiering). De ontwikkeling van de rente is moeilijk in te schatten. In 2017 was de rente historisch laag en is in 2018 een fractie gestegen. De kans dat dit risico zich voordoet is geschat op 50%.

Privacywetgeving
De Europese Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) bevat de verplichting tot het melden van zogenaamde datalekken. Een datalek is een beveiligingsincident waarbij sprake is van toegang tot, vernietiging, wijziging of het vrijkomen van persoonsgegevens zonder dat dit ook de bedoeling is van de organisatie.

Een datalek moet worden gemeld bij de Autoriteit Persoonsgegevens. Tevens kan het noodzakelijk zijn dat het datalek wordt gemeld aan de betrokken personen. De Autoriteit Persoonsgegevens kan (hoge) boetes opleggen in het geval er ten onrechte geen melding hiervan heeft plaatsgevonden.
Een dergelijke boete kan ook opgelegd worden als de Autoriteit Persoonsgegevens vaststelt dat de organisatie nalatig is geweest in het beveiligen van de persoonsgegevens en dat daardoor ‘het lek’ is ontstaan. De melding zelf levert geen straf op, maar is juist bedoeld om de betrokken organisatie te stimuleren de (kwalijke) gevolgen van het datalek zo snel mogelijk te beperken. 

Invoering vennootschapsbelasting (Vpb)-plicht voor gemeenten
Met ingang van 1 januari 2016 is de vennootschapsbelasting (Vpb) ook voor overheidsbedrijven van toepassing. Voor de overheids(bedrijven) is de fiscale terminologie van toepassing en wordt gesproken over het ondernemingsbegrip en fiscale winst. Deze fiscale terminologie en definities wijken af van de BBV-regelgeving op basis waarvan de gemeente de begroting en jaarrekening opstelt. De vraag die centraal staat is welke (clustering van) activiteiten fiscaal gezien als “onderneming” worden aangemerkt. Daar waar activiteiten Vpb-plichtig zijn en sprake is van fiscale winst leidt dit tot een financieel effect.

Om te bepalen of en in welke mate deze wetgeving voor de gemeente Velsen leidt tot een extra financiële last moeten alle activiteiten van de gemeente worden getoetst aan het ondernemingsbegrip en moet een fiscaal dossier worden opgebouwd. De inventarisatie van de Vpb-plichtige activiteiten is door een fiscalist getoetst en kent een aantal onderwerpen met een fiscaal risico., zoals het “grondbedrijf’ en ‘kleinschalig opdrachtgeverschap’. Beide onderwerpen zijn ter toetsing aan de Belastingdienst voorgelegd. Op basis van de reactie van de belastingdienst kan het financiële risico worden gekwantificeerd en opgenomen in de begroting.

Grondexploitaties
Het risico voor de grondexploitaties wordt jaarlijks berekend in de Meerjaren Prognose Grondexploitaties (MPG) ten tijde van het opstellen van de jaarstukken. Het risico is opgebouwd uit diverse projectrisico’s. De risico's inzake de grondexploitatie zijn in totaal te kwantificeren op € 1,0 mln, zoals toegelicht in de paragraaf Grondbeleid. Dit bedrag is afgedekt door de Algemene reserve grondbedrijf. Zie paragraaf grondbeleid.

Asbest algemeen
Voor de bekende asbestsaneringen is budget beschikbaar. Ondanks meerdere onderzoeken en inventarisaties blijft er een reële kans dat asbest wordt aangetroffen in gebouwen of in de openbare ruimte. De hoogte van dit risico is niet te kwantificeren.

Sporthallen
Met de belastingdienst vinden onderhandelingen plaats over al dient ten onrechte ontvangen vooraftrek van btw. Hieruit kan een claim van de belastingdienst voortkomen, die op dit moment niet te kwantificeren is.